An’n 22. Septembermaand hebbt wi twee Deerns uut Flensborg bi uns in de Online-Warksteed hatt. Miie Kahl un Emily Bünning sünd twee Schölerbottschopperschen vun dat Schölerbottschopper-Projekt vun’n ADS-Grenzfriedensbund e.V. Na en kotte Vöörstellensrunn, daarmit wi all vunenanner weet, ‘keen wi sünd, hebbt se vun eer Arbeid vertellt.
Se besöökt verschillene Scholen in Düütschland un Däänmark un gaat daar in Klassen, üm wat över de däänsche Minnerheid in Düütschland oder de düütsche Minnerheid in Däänmark to vertellen. De Schölerschen un Schölers in düsse Klassen maakt ook mit jem tosamen Opgaven un Spelen, üm sik dat Tema antonegern. Bi de Opklaren geit dat vöör allen daarüm, dat de Klassen wat över de Minnerheiden to weten kriegt. Vaken sünd se sik gaar nich daaröver bewüsst, dat dat de Minnerheiden överhöövd gifft. Se vertellt wat över de Kultuur, de Geschicht un ook wat de Identiteet för de Minschen bedüden deit. Achterna gaat de Schölers un Schölerschen in Opgaven de Vraag na, wat dat wichtig is, Minnerheiden to schulen oder nich. Se debatteert ook över de Rull vun Minnerheiden in de Nutied.
De beiden hebbt avers ook bericht, dat so welke Vragen ünner de “Lievreemlien” gaat. Dat liggt vöör allen daaran, dat de meersten nich veel weet över de Minnerheiden. Man daar blievt se suutje un versöökt, dat de Lüüd to verklaren.
Wi hebbt in de Warksteed en heel rege Vraagrunn hatt. Wieldat dat Tema teemlich nee weer för uns, wullen wi geern so veel as mööglich daaröver weten un de beiden kunnen uns wunnerbaar helpen. Wat de beiden ook bericht hebbt, dat weer de Tosattuutbillen oder Vöördbillen, de se maakt hebbt. Daar geit so en Koppel Schölers un Schölerschen, de all as Bottschoppers arbeiden wüllt, tosamen op en Workshop, wo se vele Softskills leert, so as dat vre’e Spreken, woans een en Saak vöörstellt, wodännig een op Vragen ingaan kann etc. Twaars harrn de beiden dat toeerst gaar nich plaant, as Bottschopperschen to arbeiden, man denn hett jem dat good gevullen, dat se an vele Öörd reisen kunnen un ook vele tosättliche Düchtigkeiden leert hebbt.
Wat wi för uns as Plattdüütsche toeerst afleiden kunnen, weer, dat uns so en Struktuur heel un deel feelt. En vrö’e Opklaren över Minnerheid, Spraakidentiteet un Meersprakigheid is heel wichtig un höört in de School. Man dat mankeert an Lüüd, de de Schölerschopp dat good bipulen kann. Wenn dat Schoolmeersters oder -meersterschen maakt, denn hett dat gau en Dynamick as “vun baven daal” un de Kinner hebbt daar wenig Vermaak an. Man wenn dat noch sülvst Lüüd sünd, de na School gaat un dat uut eerste Hand berichten köönt, denn warrt dat veel beter opnamen.
Twaars geit dat nich üm Spraakünnerricht för Platt, man wenn de Schoolklassen vun anner plattspreken Kinner leren wören, dat dat ook noormaal is, as jungen Minsch Platt to snacken un se över de Regionaalspraak opklaart warrt, denn weer dat en heel groten Schrid na vöörn.
Wat uns ook verwunnert hett, dat weren de velen Festivals, de dat op de däänsche Sied gifft. De beedt vele verschillene Kultuurfestivals an, wo ook de Schölersbottschoppers un -bottschopperschen en Stand harrn, tosamen mit vele anner Gruppen, so as ukraiensche Flüchtlingen etc. So en Soord Festival hebbt wi gaar nich kennt uut Düütschland. Wi weren uns enig, dat wi sowat ook hebben wüllt.
För uns weer dat en heel dull Ding, dat een junge Lüüd in de School, de Platt snacken köönt, op se en sünnerliche Aard vöddern kann. Eerstmaal verhögert dat ook dat Prestiesch un de Ansicht vun de Spraak bi junge Sprekers un Sprekerschen sülvst, wenn se alleen vunwegen eer Spraak en Extra-Anbott in de School kriegt, wo se sik vöördbillen köönt un ook de Mööglichkeid kriegt, to verschillene Städer to reisen. Denn warrt de Spraakkumpetens vun Plattdüütsch as wat Goods un Nüttigs bekeken. Man ook dat een denn junge Lüüd hett, de as Uuthangschiller in de Klassen gaat un de Spraak vertreedt mang anner junge Lüüd, dat is en Saak, de wi orrig nödig harrn, wenn wi dat Image vun Platt as en Grootöllernspraak afhangen wüllt.
Wi sünd leiders nich so wied kamen, üm över en naueren Plaan to snacken, woans een sowat in Düütschland ümsetten kunn. De kunkrete Uutstalten un de Inhoolden mööt ju nich heel un deel desülvigen ween as bi dat däänsche Bottschopper-Projekt. Man över de Nütt hiervun besteit keen Twievel nich.
Villicht vinnt sik neegst en wiedere Mööglichkeid, üm daaröver to sinneren, wo wi dat akraat op de Been stellen köönt. De Grenzfriedensbund hett uns tominnst ook toseggt, dat se uns geern wieder helpen wüllt un för alle Vragen to Vervögen staat.
‘Keen daar meer över to weten kriegen will, vinnt hier wiedere Infoormatschonen: ADS Schülerbotschafter – ein deutsch-dänisches Erfolgsprojekt
Titelbild: dein-ads.de
